Kolekcja

Malarz, autor filmów, performer. Absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (Pracownia Działań Przestrzennych) oraz Rijksakademie voor Beeldende Kunsten w Amsterdamie. Studiował na Kunstakademie w Münster, był też stypendystą Universität der Künste w Berlinie. W swojej twórczości porusza wątki konstruowania polityki pamięci, losów grup marginalizowanych oraz wymazywania historii grup mniejszościowych z oficjalnych narracji. W ramach Warsaw Gallery Weekend w 2019 roku otrzymał Nagrodę Fundacji Sztuki Polskiej ING. W 2021 roku został laureatem Paszportu „Polityki” (ex aequo z Janą Shostak) oraz Nagrody Spojrzenia, przyznawanej przez Deutsche Bank. Mieszka i pracuje w Düsseldorfie i Warszawie.

Mikołaj Sobczak gra z konwencją klasycznego malarstwa historycznego, o którego roli przywykliśmy myśleć stereotypowo. Przywraca tej formie potencjał, który, jak mogłoby się wydawać, już dawno stracił aktualność dla sztuki współczesnej. Artysta wykorzystuje pochodzący z obrazu Artura Grottgera motyw kucia żelaza – by zaproponować narrację przewrotnie wpisującą się w aktualną politykę historyczną. Robi to poprzez przedstawienie na płótnie wizerunków postaci ważnych dla najnowszej polskiej historii, lecz marginalizowanych ze względu na płeć. Na pierwszym planie przedstawione są kujące żelazo aktywistki: drag queen Charlotte oraz Magdalena Farat, których działaniom przyglądają się starsze koleżanki z „Solidarności”: Alina Pieńkowska, Ewa Ossowska, Henryka Krzywonos, Anna Walentynowicz, Joanna Duda-Gwiazda oraz Magdalena Wyszkowska z dzieckiem. Kucie żelaza jest tu symbolem nieustającej walki o własne prawa, widoczność i akceptację zarówno w przestrzeni publicznej, jak i w narracjach historycznych.

Na wazie Snails Riot I przedstawiony jest moment wybuchu powstania lub rewolucji. Kiedy tłumy wychodzą na ulicę, zamiast starcia następuje masowe pojednanie. Podziały społecznie znikają, a pierwotnie rywalizujące ze sobą grupy tworzą nową formę państwowości. Sportretowane przez artystę postaci to aktywistki: działaczka polskiej „Solidarności” Ewa Hołuszko, amerykańska aktywistka i drag queen Marsha P. Johnson, latynoamerykańska aktywistka praw osób transpłciowych Sylvia Rivera, oraz Stormé DeLarverie – jedna z kluczowych uczestniczek zamieszek w Stonewall.

Waza została wykonana i pomalowana przy użyciu technik garncarskich przywiezionych do Polski przez osadników mennonickich z Münster. Pozwolenie Olędrom na osiedlenie się i praktykowanie własnej religii było bezprecedensowe w Europie ze względu na ich rewolucyjne poglądy. Tytułowy motyw ślimaka inspirowany jest fajansami z Delftu, które znajdują się w pałacu w Nieborowie. Ślimaki często towarzyszyły Olędrom zamieszkującym brzegi rzek i osuszającym bagna. Ślimak jest również ważnym elementem artystyczno-religijnego motywu vanitas, przypominającego o marności i przemijalności życia.