Artysta – Zawodowiec

Studiujesz na uczelni artystycznej, zajmujesz się robieniem sztuki, może bierzesz już udział w wystawach lub nawet organizujesz je z innymi – krótko mówiąc, zaczynasz powoli budować swoją karierę w zawodzie artysty. Warto więc uporządkować wszystko to, co masz do pokazania w jednym miejscu, czyli stworzyć portfolio.

 

Dobrze przygotowane portfolio w formie PDF-a przydaje się, gdy chcesz wysłać je do konkretnej osoby w konkretnym celu. Warto pamiętać, że ma ono jednak swoje słabe strony – jego podstawową wadą jest mały zasięg, poza tym prędzej czy później każdy taki plik się dezaktualizuje (wciąż robisz przecież nowe prace).

 

Portfolio w formie strony internetowej jest dostępne dla wszystkich przez cały czas, online. To właśnie w internecie w pierwszej kolejności każdy z nas – artystów, kuratorów, galerzystów, dziennikarzy – szuka informacji. Takie portfolio możesz uzupełniać na bieżąco, dzięki czemu zawsze jest aktualne. Warto więc wiedzieć, jak przygotować stronę internetową, która dobrze zaprezentuje Twoje prace i dokonania.

Nie mam jeszcze swojej strony i kompletnie nie wiem, jak się za to zabrać

Istnieje wiele serwisów dla początkujących, które pozwalają na użycie gotowych szablonów, czyli całą pracę związaną ze zbudowaniem internetowego portfolio robią za Ciebie. Ty musisz jedynie napełnić je treścią.

 

Popularne darmowe opcje to np. Weebly lub Portfoliobox. Ciekawym serwisem jest Small Victories, który przemienia pliki zebrane w Twoim Dropboxie w gotową stronę, jeśli więc i tak korzystasz z Dropboxa, to może być rozwiązanie dla Ciebie.

 

Z kolei aplikacja Universe służy do robienia stron na telefonie – jest tak prosta i intuicyjna, że pozwala na zbudowanie w pełni funkcjonalnego portfolio online w 10 minut.

 

Można skorzystać także z płatnych serwisów – za najtańsze trzeba zapłacić ok. 20 złotych miesięcznie (np. Wix lub Format), za droższe ponad 50 zł miesięcznie (np. Squarespace, Viewbook). W podobnej cenie będzie też pakiet Adobe Portfolio ze zniżką studencką, z wieloma dodatkowymi funkcjami, takimi jak dostęp do innych programów z pakietu (Photoshop, Lightroom), które mogą i tak Ci się przydać. Opłata zapewnia zazwyczaj więcej miejsca na serwerze, dzięki czemu można tam wgrać o wiele więcej materiałów, lub domenę, dzięki której adres Twojej strony będzie brzmiał profesjonalnie: www.twojeimięinazwisko.com.

 

Pamiętaj, że większość płatnych serwisów można najpierw wypróbować za darmo i przekonać się, czy jest to opcja adekwatna do Twoich potrzeb. Może bowiem się okazać, że wystarczy Ci serwis bezpłatny.

 

Mam już stronę, ale nie wiem, co powinno tam się znajdować

 

Format i wygląd Twojego internetowego portfolio powinien zależeć od ilości i charakteru materiału, który masz do zaprezentowania. Zadbaj, by Twoja strona zawierała podstawowe informacje o Tobie:

 

Podstawowe dane

Imię i nazwisko (lub pseudonim), data urodzenia, wykształcenie (także wyjazdy na stypendia naukowe). Możesz podać miejsce urodzenia i/lub formułkę „Mieszka i pracuje w...”. Jeśli jest to strona Waszego kolektywu lub artist-run-space’u – napiszcie, jak się nazywacie, kiedy powstaliście, gdzie działacie lub jaki jest Wasz adres.

 

Kontakt

Adres mailowy i/lub telefon (gdy masz problemy z odpisywaniem na maile, ale nie boisz się rozmów telefonicznych – koniecznie podaj swój numer; gdy nie czujesz się komfortowo rozmawiając przez telefon – mail wystarczy). Jeśli działacie jako kolektyw – dobrze jest mieć jeden wspólny adres kontaktowy.

 

Artist statement

Kilkuzdaniowy opis Twojej twórczości – chodzi o ogólne zainteresowania i motywacje, informacje o tym, na czym skupiasz się w swoich działaniach artystycznych, w jakich mediach pracujesz. Najlepiej, by był zwięzły i rzeczowy. Jeśli nie jesteś pewien, co chciałbyś w swoim statemencie przekazać, nie próbuj tego robić na siłę.

 

Osiągnięcia

Lista wystaw, ułożona chronologicznie (od najnowszych do najstarszych). Nie zapomnij podać tytułu, miejsca wystawy i tego, czy była to wystawa indywidualna, czy zbiorowa. Dodaj też rezydencje i nagrody.

 

Prasa

Twoja bibliografia, czyli wzmianki, recenzje i artykuły o Tobie (ale nie przekopiowane notki prasowe) – warto je nie tylko wymienić, ale i podlinkować.

 

Linki

Jeśli masz np. profil w mediach społecznościowych lub konto na Vimeo – koniecznie podlinkuj je w widocznym miejscu.

 

Czy moja strona musi być dwujęzyczna?

 

Zdecydowanie tak, wówczas nie ograniczasz się tylko do Polski, a Twoja strona nabiera realnie międzynarodowego zasięgu. Jeśli jednak miałaby być z błędami, lepiej odpuścić i zrobić ją solidnie w wersji polskiej lub poprosić kogoś o korektę.

 

Jak powinno się prezentować prace na stronie?

 

Twoja strona powinna być przede wszystkim przejrzysta i intuicyjna – jest to też okazja do zastanowienia się nad własną praktyką artystyczną: jak ją opisać, nazwać i uporządkować. Zastanów się, według jakiego klucza będziesz segregować prace: możesz ułożyć je chronologicznie lub według mediów, podzielić je tematycznie lub subiektywnie według ważności.

 

Warto podejrzeć, jak robią to inni artyści (zwróć uwagę zwłaszcza na to, jak wyglądają reprodukcje, jak budowane są opisy i podpisy prac), np.:

www.camillehenrot.fr

www.flokasearu.eugraceweaver.com

www.vivianesassen.com

www.audepariset.netekohlmann.com/slavsandtatars.com

 

Na koniec warto też sprawdzić, jak Twoja strona wyświetla się na różnych przeglądarkach w komputerze, ale też na telefonie i tablecie.

 

Do czego mogą służyć artystom media społecznościowe?

 

Internetowe portfolio to Twoja wizytówka, ale do prezentacji i promocji swojej twórczości oraz jej kontekstu możesz wykorzystać media społecznościowe.

 

Social media to miejsce do networkingu: śledzenia muzeów, galerii i galerzystów, kolekcjonerów, kuratorów, magazynów
i krytyków czy wreszcie artystów, których lubisz, cenisz, znasz prywatnie lub tylko z nazwiska. Warto być aktywnym, obserwować i lajkować innych – to, ile zainwestujesz w internetowy networking, może do Ciebie potem wrócić, a Twoje nazwisko stanie się dla kogoś rozpoznawalne. To także sposób na bycie „na bieżąco” i orientowanie się w tym, co aktualnie dzieje się nie tylko w Twoim mieście, ale w polskim i zagranicznym artworldzie. Pamiętaj też o obserwowaniu swoich rówieśników – warto nawzajem się wspierać, warto też patrzeć, jak robią to inni; często mogą to być dla Ciebie rzeczy o wiele bardziej interesujące niż te mainstreamowe i już popularne.

 

Pamiętaj, że to, co w social mediach jest aktualnie fajne, modne, popularne czy doceniane, zmienia się bardzo szybko. Trzeba podążać za zmianami i używać tych narzędzi w sposób elastyczny. Być może za rok czy dwa będziemy postować na zupełnie innych serwisach, przy użyciu zupełnie innych funkcji. Miej oczy otwarte i bądź na bieżąco.

 

Instagram vs Facebook

 

Obecnie największą popularnością w artworldzie cieszy się Instagram, a zwłaszcza funkcja Stories przejęta ze Snapchata, czyli filmy lub zdjęcia dodawane na profil jedynie na 24 godziny. Na platformie działa też Instagram TV, na który można ładować dłuższe materiały filmowe, oraz Istagram Live – funkcja, która pozwala na filmowanie i nadawanie tego materiału na żywo.

 

Możesz więc użyć Instagrama do pokazania zaplecza Twoich działań: pracowni, szkiców, procesu, inspiracji, siebie przy pracy, kontekstu Twojej twórczości, itp. To miejsce, w którym możesz na bieżąco pokazywać, nad czym pracujesz, i że dzieje się u Ciebie dużo ciekawych rzeczy. Zobacz, jak robią to na Instagramie np. dwie malarki, Grace Weaver (@weaver_grace) i Inès Longevial (@ineslongevial) albo kolektyw artystyczny Slavs and Tatars (@slavsandtatars). Nie zapomnij też raz na jakiś czas pokazać tam coś „skończonego”.

 

Facebook sprawdza się głównie jako internetowy „słup ogłoszeniowy” – wszyscy używamy go jako kalendarza, jesteśmy zapraszani na wydarzenia przypominające o wystawach i wernisażach. Warto odpowiednio to wykorzystać, np. jeśli działacie jako kolektyw lub prowadzicie własną przestrzeń, strona na Facebooku będzie dobrym pomysłem.

 

Jeśli natomiast jesteś typem networkera i masz 1500 znajomych na Facebooku, używaj tego narzędzia do informowania o swoich działaniach. Pamiętaj jednak, by nie spamować! Czyli np. zamiast kompulsywnie zapraszać wszystkich znajomych na Facebooku na wszystkie wydarzenia z Twoim udziałem, podziel się tą informacją na swoim profilu, a „zaproś” wybrane osoby, które naprawdę mogą być zainteresowane przyjściem na takie wydarzenie. Na Instagramie nie taguj na swoich zdjęciach kont galerii i kuratorów tylko po to, by je zobaczyli. Spamera łatwo odfollołować, a jeszcze łatwiej zapamiętać go sobie i (źle) kojarzyć ze spamem.

 

Czy mogę robić sztukę na Instagramie?

 

Najciekawszym sposobem wykorzystania social mediów przez artystów jest po prostu użycie ich do swojej praktyki artystycznej. Pierwszym takim projektem był 5-miesięczny instagramowy performans artystki Amalii Ulman z 2014 roku, Excellences and Perfections. W jego trakcie instagramowa postać Amalii przeprowadziła się do Los Angeles, znalazła chłopaka, zrobiła sobie operację plastyczną powiększenia piersi i przeszła załamanie nerwowe – wszystko to można było obserwować na jej profilu. Sam profil został zarchiwizowany i wisi na stronie nowojorskiego New Museum.

 

Jest wielu artystów, którzy używają internetu w swojej twórczości – np. artystka Bunny Rogers, która korzysta z formuły blogów, stron internetowych z poprzedniej epoki, profilów społecznościowych i internetowych avatarów. Artystka Dominika Olszowy (@dominiqueolszowy) korzystała z funkcji Stories i Instagram TV, żeby przygotować dla galerii Raster 2-tygodniowy internetowy performens, w trakcie wakacyjnej przerwy w działalności.

 

Jak przygotowywać materiały do mediów społecznościowych?

 

Media społecznościowe to tylko dodatek do tego, co robisz na co dzień, co nie znaczy, że masz je robić na siłę, bez przemyślanej strategii. Najważniejszy jest tak naprawdę pomysł i konsekwencja, zawsze można też podejrzeć, jak robią to profesjonaliści: portal Artsy przygotowuje specjalne poradniki socialmediowe adresowane do galerii komercyjnych – Artsy Social Media Toolkit. To świetna ściąga z tego, jak prowadzić Instagram pod kątem technicznym. Znajdziesz tam porady odnośnie przygotowywania zdjęć, używania hasztagów, geotagów, itp. Istnieją też ściągi z aktualnych formatów zdjęć (inny będzie format zdjęcia załadowanego na profil i na Stories na Instagramie, jeszcze inny na winietę wydarzenia na Facebooku, itd.), np. Always Up-To-Date Social Media Image Sizes Cheat Sheet. Jeśli robisz zdjęcia telefonem i chcesz poprawić je przed wrzuceniem na Instagram – użyj np. darmowej aplikacji Googla – Snapseed.

 

Żeby można było łatwo odnaleźć Cię w social mediach, pamiętaj o jednym identyfikującym Cię hasztagu – to może być Twoje imię i nazwisko (pisane razem, najlepiej bez polskich znaków), nazwa Waszego kolektywu albo nazwa Twojego projektu. Od końca 2017 roku na Instagramie można obserwować nie tylko profile, ale i hasztagi, więc używaj ich precyzyjnie, by móc być odnalezionym także tą drogą.

 

Pamiętaj, że mediami społecznościowymi rządzą algorytmy – jeśli nikt nie polajkuje zapostowanej treści w ciągu kilku pierwszych minut, prawdopodobnie przepadnie ona w lawinie innych postów. Statystyki pokazują także, że użytkownicy Instagrama spędzają online więcej czasu w tygodniu niż w weekendy. Zasięgi spadają, jeśli postujecie bardzo rzadko. Warto więc robić to codziennie, za dnia, i na początku wspierać się wzajemnie w lajkowaniu.

 

Według statystyk 70% postów na Instagramie i tak nikt nigdy nie ogląda. Tym, co nam się wyświetla, nie rządzi już chronologia – nowy algorytm Instagrama determinuje to, co zobaczymy na podstawie kilku czynników, m.in. analizuje zdjęcia pod kątem tego, co już lubimy i wybiera podobne materiały, ale też rządzi się innymi prawami. Yahoo zlecił badania, które wykazały, że zdjęcia z ludźmi (a zwłaszcza z twarzami ludzi) mają 38% większe prawdopodobieństwo dostania lajka. Ale lajki to tylko lajki, więc nie przejmuj się nimi aż tak bardzo, i zamiast spędzać czas nad analizowaniem tych danych, skup się przede wszystkim na samej sztuce.

 

Jako artyści macie nieograniczone możliwości wykorzystania tych narzędzi. Jeśli chcecie użyć ich jako przedłużenia portfolio, warto robić to profesjonalnie. Jeśli chcecie użyć ich jako elementu waszej sztuki, wszystko jest dozwolone.