Artysta – Zawodowiec

Jeśli chce się sprawnie i skutecznie funkcjonować w środowisku sztuk wizualnych (albo jakimkolwiek innym środowisku zawodowym), warto mieć pod ręką kilka gotowych, na bieżąco aktualizowanych dokumentów w języku ojczystym i po angielsku.

Naczelna zasada brzmi: pisz prosto i poprawnie.

 

CV, zwane też życiorysem

 

CV to wylistowana dokumentacja przebiegu Twojej kariery. Najlepiej mieć jedno pełne, uwzględniające wszystkie Twoje osiągnięcia, a drugie krótkie, z najważniejszymi albo najbardziej spektakularnymi sukcesami; podobno idealny życiorys zawodowy mieści się na stronie A4. Przed wysłaniem takiego dokumentu zerknij na niego i jeśli decydujesz się na wersję krótką, skomponuj go tak, aby był kompatybilny z ogłoszeniem lub regulaminem, na który odpowiadasz.

Listę osiągnięć w CV konstruuj od najnowszej aktywności do najstarszej.

 

Każda wersja listy powinna zawierać stałe punkty: 

• Imię, nazwisko i dane kontaktowe, czasem także zdjęcie (to już zależy od Ciebie); podobnie jest z datą urodzenia, zaimkami (she/her itp.).
• Edukacja, czyli szkoły, kursy itp.
• Nagrody, rezydencje itp.
• Wystawy – podzielone na indywidualne i zbiorowe. Warto podać tytuł wystawy, miejsce, miasto, rok i nazwisko kuratora.
• Publikacje – podzielone na katalogi i publikacje zwarte. Wymień wywiady, recenzje, a także artykuły Twojego autorstwa.
• Umiejętności: jak kto woli, zależnie od celu, w jakim wysyłasz CV. Jeśli to będzie rezydencja, warto wspomnieć o znajomości języków obcych; jeśli aplikujesz o pracę grafika, możesz śmiało pochwalić się biegłością w konkretnych programach graficznych.
• Możesz dodać coś od siebie, np. o zainteresowaniach.
• RODO!!! – czyli zgoda na przetwarzanie danych.

 

Portfolio, zwane też prezentacją twórczości

 

Portfolio to taka „teczka”, prezentacja Twojej praktyki artystycznej. Nie powinno liczyć więcej niż 20 stron i nie może ważyć więcej niż 20 MB; możesz użyć dostępnych w internecie darmowych programów do kompresji, by ważyło jeszcze mniej. Powinno być estetyczne i przejrzyste. Lepiej zorientować strony w poziomie (ogląda się je na ekranie).

Zanim usiądziesz do graficznego opracowania portfolio, wybierz prace, które chcesz w nim zamieścić. Kryterium selekcji? Możesz złożyć „the best of” i mieć na podorędziu taką ogólną prezentację. Możesz też złożyć portfolio adekwatne do zagadnień poruszanych w aplikacji, jeśli ma ono być załącznikiem do wniosku. W przypadku rozbudowanych realizacji 7 prac jest ok – akurat.

 

Pamiętaj:

• Tylko dobre zdjęcia! (sekretem jest światło i fotoedycja).
• Praktykę możesz prezentować według klucza wystaw albo realizacji – byle to było logiczne; możesz w działach albo tematami, najlepiej chronologicz- nie – od najnowszej do najstarszej. Jeśli to portfolio malarskie, ale bardzo chcesz pochwalić się swoją praktyką edukatorki czy muzyka, w biogramie możesz o tym wspomnieć albo trochę się rozpisać, dać dodatkowy link. Byle całość była klarowna. Przejrzystość działa na Twoją korzyść.

 

Jak powinno wyglądać portfolio? 

• Strona tytułowa – warto umieścić tu swoje nazwisko!
• Artist’s statement – czyli rodzaj manifestu. To opis Twojej praktyki, podsumowanej w kilku, na przykład trzech akapitach – na początek nie więcej niż 1800 znaków, czyli strona maszynopisu. Zawrzyj w nim to, co chcesz powiedzieć światu. Zanim przystąpisz do pisania, odpowiedz sobie na podstawowe pytania, na przykład: dlaczego zajmujesz się sztuką? Skąd czerpiesz inspirację? Jakie są najważniejsze kwestie, których dotykasz w swoich pracach? Jak zmieniała się Twoja praktyka? Jeśli jesteś malarką – jak rozumiesz malarstwo? Itd. Sformułuj wypowiedź w 1. osobie liczby pojedynczej (lub mnogiej, jeśli jesteście grupą) i zawrzyj w niej informacje o środkach wyrazu i kontekście swojej praktyki artystycznej. Może też obejmować opisy ważnych prac czy wystaw.
• Prezentacja prac / wystaw (zależnie od praktyki) w układzie chronologicznym, od najnowszej. Wybieraj tylko dobre zdjęcia! Każda spośród prac powinna być opisana, choćby w wersji minimum: tytuł, medium, wymiary, rok powstania. Warto dodać historię wystaw, bibliografię, recenzje, wywiady czy wzmianki – w postaci listy, np. autor, tytuł, „tytuł czasopisma” rok, numer, strony. Możesz zacytować fragmenty recenzji. Jeśli uwzględniasz w portfolio instalację albo performans, opisz je w 2–3 zdaniach, tak aby czytelnik mógł je sobie wyobrazić. Jeśli to możliwe, nie zaszkodzi link do pełnej dokumentacji, np. wideo.
• Biogram (1–2 akapity przybliżające przebieg Twojej dotychczasowej praktyki, wykształcenie, najważniejsze wydarzenia, inne ważne dla Ciebie pola aktywności nieuwzględnione w portfolio) i dane kontaktowe (koniecznie e-mail!). Możesz też podać link do strony www.

 

UWAGA! Zarówno CV, jak i portfolio wysyłamy w języku, w którym sformułowane jest zaproszenie, ogłoszenie itp.

 

Portfolio to nie strona internetowa artysty, a strona internetowa artysty to nie portfolio!

 

Portfolio – czyli prezentacja przebiegu Twojej kariery, mocno zredagowana w kierunku interesujących w danym momencie treści, będąca często załącznikiem do różnych aplikacji – ma wspierać Twoją skuteczność w danym konkursie.

 

Strona internetowa – zrealizowana z większą dowolnością, a być może i rozmachem – ma służyć wzmacnianiu Twojej widoczności w sieci (fajnie, jeśli jest dobrze wypozycjonowana!). Może zbierać Twoje wszelakie osiągnięcia, prezentować Twoją wszechstronność, może też być poszerzonym portfolio – to już zależy od Ciebie, masz w tej kwestii pełną dowolność. Pamiętaj też, że Instagram lub Behance to nie portfolio. Twoje aktywności tutaj wspierają Twoją widoczność i niuansują Twój obraz, ale są to Twoje kreacje artystyczne, a nie dyskursywna i chronologiczna prezentacja dorobku – a tym właśnie jest portfolio!

 

Wnioski i aplikacje!

 

Jak zaplanować pisanie wniosku lub aplikacji?

• Sprawdź, czy spełniasz kryteria formalne. Koniecznie przeczytaj regulamin z flamastrem w ręku, zaznacz sobie wszystkie ważne rzeczy: do kogo kierowany jest konkurs, jakie są jego cele i jakich rezultatów spodziewa się organizator (np. jeśli projektów edukacyjnych – powinnaś wtedy opisać, na czym polega edukacyjny walor Twojej propozycji). Zwracaj uwagę na kryteria oceny i deadline. Najlepiej od razu zapoznaj się z formularzem, żeby uniknąć niespodzianek last minute.
• Daj sobie np. miesiąc na rzetelne przemyślenie aplikacji. W razie pytań i niejasności związanych z regulaminem napisz maila (e-mail jest dokumentem) na podany w każdym regulaminie adres koordynatorki lub koordynatora naboru.
• Sprawdź, jak to było w poprzednich latach – przejrzyj skład jury, zobacz, jakie rzeczy zostały wyróżnione, jakiej wysokości stypendia przyznawano. Jeśli trzeba samemu wskazać kwotę, o jaką się aplikuje, warto nie przestrzelić. Raz jeszcze przeczytaj regulamin.
• Najpierw jest pomysł, potem notatki „z intuicji” – wypisz wtedy wszystkie słowa klucze, jakie przychodzą Ci do głowy, wszystkie inspiracje. Dalej: research pogłębiający ten pomysł, i znów notatki. Potem redakcja tych notatek w tekst. Taki tekst warto odłożyć na tydzień. Po tygodniu przeczytaj go na spokojnie, popraw i uzupełnij. I jeszcze raz odłóż na tydzień. I znów przeczytaj, także na głos. Dobry opis jest napisany prosto i na temat! Ważny jest cel przyznania stypendium, miejsce realizacji, znaczenie tego pomysłu dla odbiorców / społeczności, ale też dla rozwoju artysty.
  Uwaga: opis powinien się składać z części merytorycznej i praktycznej!
• W międzyczasie przygotuj (zależnie od wskazań w regulaminie): CV (zwane też życiorysem) i/albo portfolio (zwane też prezentacją twórczości) pod kątem tematyki, kontekstu czy medium aktualnego pomysłu – tak, żebyś wybranymi do prezentacji realizacjami wsparła swoje obecne starania, pokazała, że wiesz, co robisz, i że masz już pewien dorobek.
• Raz jeszcze przeczytaj regulamin. Jeśli wymagane są rekomendacje, zadbaj o nie odpowiednio wcześniej. Zastanów się, która z dotychczas spotkanych na Twojej drodze artystycznej osób poparłaby Twoje starania; być może warto postarać się o list intencyjny z instytucji, do której pasowałby Twój pomysł. Prosząc o rekomendację, prześlij opis propozycji; można też osobę rekomendującą poprosić o uwagi krytyczne – taka życzliwa, lecz szczera redakcja na pewno nie zaszkodzi przed wysłaniem aplikacji.
• Budżet: być może kwota stypendium jest z góry ustalona – a może powinieneś samemu określić sumę. Wyceniając swój pomysł, weź pod uwagę podział: 30% na research, 30% na produkcję, 30% na postprodukcję i 10% poduszki powietrznej (Twoje honorarium zawarte jest już w tych procentach).
• Harmonogram: 30% / 30% / 30% / 10% – podobnie jak budżet! Wyznacz precyzyjne ramy czasowe realizacji i dwukrotnie sprawdź, czy na pewno mieszczą się w terminach określonych w regulaminie!
• Nie zapomnij o załącznikach. Dwa razy sprawdź, czy wszystko jest! Czy odpowiedziałeś na wszystkie pytania? Czy uzupełniłaś wszystkie rubryki? Puste pole może oznaczać błąd formalny, więc jeśli nie ma odpowiedzi, warto wpisać: „nie dotyczy” lub „brak”.

 

Gdzie szukać konkursów i stypendiów? Na początek:

• mojestypendium.pl (wiele programów regionalnych dla młodych twórców)
• transartists.org
• stypendium MKDNiS,
• program Młoda Polska (do 35. roku życia).

 

O czym warto pamiętać?

Udany wniosek = dobry opis projektu + poprawność formalna złożonych dokumentów.

 

Powodzenia!

 

Zobacz też: Opisywanie swojej twórczości, pisanie wniosków