Artysta – Zawodowiec

Na początek ważna uwaga: ani artystka, ani artysta nie musi wiązać się z galerią, nie muszą nawet działać w ramach systemu rynku sztuki. Nie da się jednak ukryć, że współpraca z profesjonalną galerią to dziś jedna z najbardziej popularnych i pomocnych dróg w rozwoju kariery artystycznej. Jak zacząć taką współpracę i jak nie zakończyć jej przedwcześnie? Oto kilka podstawowych reguł zdrowej relacji między galerią a artystami.

 

Jak dostać się do dobrej galerii

 

To, co robisz jako artystka jest wyjątkowe i dobrze, jeśli tak właśnie uważasz. Pamiętaj jednak, że dobre galerie dostają co roku setki wyjątkowych portfolio od wyjątkowych młodych artystów. Ktoś życzliwy i nieco bardziej doświadczony powiedział Ci już zapewne, że większość z rozsyłanych przez Ciebie i Twoich znajomych prezentacji trafia do kosza. Bez otwierania. Co wobec tego pozostaje? Siedzieć i czekać, aż galeria sama się do Ciebie odezwie? Oczywiście warto w tej kwestii zachować cierpliwość, ale możesz też w prosty sposób sobie pomóc – sama zainteresuj się galeriami. Chodź na wystawy i wernisaże, oglądaj sztukę, rozmawiaj o niej, poznawaj artystki, kuratorki, galerzystki. Porównaj programy galerii i zastanów się, który odpowiada Ci najbardziej i dlaczego. Gdzie Twoja sztuka odnalazłaby się najlepiej? I na koniec ciekawostka godna zapamiętania: wiele artystek trafia do dobrych galerii z rekomendacji innych artystek.

 

Co galeria robi dla artysty, czyli zanim powiesisz swoją galerzystkę

 

Dlaczego w ogóle warto współpracować z galeriami i jak mogą one Tobie pomoc? Trzy najważniejsze sprawy, w których galeria wspiera artystów to: produkcja prac (współfinansowanie), promocja (organizacja wystaw, udział w targach, strona internetowa) oraz sprzedaż prac. Nie zawsze i nie każda galeria jest równie dobra na wszystkich trzech polach, ale jeśli chociaż dwie z tych rzeczy robi dobrze, to warto z nią współpracować. Nawet jeśli galeria będzie miała kłopoty ze sprzedażą Twoich prac, fakt, że zorganizuje Twoją wystawę lub pokaże prace na zagranicznych targach może pomóc Ci w dalszej karierze i zdobyciu nowych kontaktów. A możliwość codziennego korzystania z artystycznego telefonu zaufania? Bezcenna!

 

Umowy, procenty..., czyli jak nie dać się oszukać

 

Zanim rozpoczniesz współpracę z galerią, usłyszysz i przeczytasz wiele o umowach, wyłączności i o tym, że galeria zabiera połowę sumy od każdej sprzedanej pracy. Wszystko to może brzmieć niepokojąco, tym bardziej że – jak się zaraz okaże – od wszelkich umów ważniejsza jest niepisana zasada wzajemnego zaufania. Warto sobie jednak uświadomić, jakimi kosztami obciążona jest działalność każdej galerii: wynajem lokalu, koszty przygotowania i promocji wystawy, praca galerzystów i ich asystentów, opłaty za udział w targach sztuki. Tylko te podstawowe koszty przy ambitnym, międzynarodowym programie galerii, to wydatek rzędu kilkudziesięciu tysięcy złotych miesięcznie.

 

Nie dziw się więc, jeśli galeria nie podsunie Ci umowy do podpisu, za to przeczytaj bardzo uważnie, jeśli takową Ci zaproponuje. Zanim cokolwiek podpiszesz, skonsultuj się ze znajomymi albo z prawnikiem. Od starszych artystek dowiesz się, jaką reputację ma galeria, która proponuje Ci współpracę. Jeśli nadal nie jesteś pewna – nie spiesz się z podjęciem decyzji lub sama poproś o przygotowanie odpowiadającej Ci umowy. Ustal z galerią ważne szczegóły: kto będzie płacił za produkcję i oprawę prac? Czy i na jakich zasadach będziesz mogła nadal sprzedawać prace z pracowni? Na podstawie jakich dokumentów będziecie się rozliczać?

 

Ile kosztuje moja sztuka?

 

Najważniejsze zadanie galerii to sprzedaż sztuki. Wyceniając własne prace warto zdać się na doświadczenie galerzysty. Podstawowa zasada to jedna cena – w galerii, w pracowni, dla znajomego. Niezależnie od tego, kto sprzedaje lub kupuje Twoją pracę, cena zawsze powinna być taka sama, różne natomiast mogą być udzielane zniżki – to również należy ustalić z galerią. Jeśli zaczynasz współpracę z galerią mając już za sobą pierwsze albo nawet całkiem liczne sprzedaże, może się okazać, że korzystając z pośrednictwa galerii i oddając jej znaczny procent od sprzedaży, będziesz zarabiać mniej. Pamiętaj jednak, że współpraca z galerią to inwestycja długofalowa – jeśli będzie się ona dobrze rozwijać, to nie tylko sprzedaż, ale również ceny Twoich prac mogą szybko wzrosnąć, a wraz z nimi Twoje zarobki.

 

Coś poszło nie tak..., czyli zapobieganie kryzysom

 

Tak, pamiętam, to co robisz jest wyjątkowe, wymaga więc też wyjątkowego traktowania – również ze strony galerii. Wasza współpraca będzie z pewnością obfitować w momenty trudniejsze lub mniejsze czy większe nieporozumienia. Najlepszą metodą na uniknięcie takich sytuacji jest dokładne ustalenie, co należy do obowiązków galerii, a za co jesteś odpowiedzialna sama. I co jeszcze ważniejsze – zaufanie galerii w tym, co jest przedmiotem jej działania, i uczciwie wywiązywanie się ze swoich zobowiązań. Nie musisz jeździć z galerią na każde targi sztuki i przekonywać, jak lepiej pokazać tam Twoje prace lub jak powiesić je na wystawie zbiorowej w galerii. Ale kiedy już będziesz mieć swoją wystawę, zadbaj o to, żeby wszystkie Twoje prace były gotowe odpowiednio wcześniej,
i nie spóźnij się na własny wernisaż!

 

Jak zostać gwiazdą rynku sztuki, czyli wspólne cele – wspólny sukces

 

Na koniec najprostsza i najważniejsza zasada: sukces galerii to Twój sukces, i odwrotnie. Ty i galeria macie wspólne cele i wspólnie dzielicie zyski. Oczekujesz, że galeria pomoże ci w Twojej karierze, galeria zaś liczy na twój zapał i wolę odniesienia sukcesu. Wspieracie się nawzajem, bo w tej pracy – tak, od teraz sztuka jest nie tylko Twoją pasją, ale i codzienną pracą – jesteście partnerami. Nie musicie się przyjaźnić, ale zapewne wcześniej czy później zostaniecie dobrymi znajomymi, bo dobra komunikacja i porozumienie między artystką i galerzystką jest jednym z fundamentów Waszego sukcesu.

 

Poznaj też bliżej inne artystki i artystów, z którymi współpracuje Twoja galeria i nawiąż z nimi koleżeńskie relacje. To nie jest Twoja konkurencja, przeciwnie – współpracując, możecie sobie nawzajem pomóc. Najkrótsza definicja prywatnej galerii brzmi bowiem: jest to firma, której kondycja jest tym lepsza, im lepiej wiedzie się reprezentowanym przez nią artystom.